Oqalutsit nutserisullu nutaanik aqqutissiuisuusutut isigisaasussaasariaqaraluarput

Nunatsinni oqalutsit nutserisullu inatsisilerinermi kalaallisut taaguutinik pilersitsikulasariaqarput. Sulineq tamanna inuiaqatigiinni pingaaruteqartigigami erseqqissarneruneqartussaasariaqaraluarpoq, ilisimatusartoq taama oqarpoq. Taanna suliniummini nutaami inatsisilerinermi nutserinerup qanoq ajornakusoortigineranik misissuissaaq.

Namminersorneq pillugu Inatsit atuutsinneqalerneranit (2009-mi) ukiut 16-it ingerlareeraluartut tamatumuunalu nunatsinni kalaallit oqaasii pisortatigoortumik kisiartaallutik oqaasinngortinneqareeraluartut, nunatsinni inatsisit qallunaatut suli allanneqartuaannarput. Inatsisartunut qaqinneqannginnerminni inatsisissamik siunnersuutit qallunaatut allanneqaqqaareeramik aatsaat kalaallisuunngorlugit nutserneqartarput. Tamatumunnga pissutaavoq qallunaat nunatsinnut nuuttartut kalaallisut oqalussinnaarpianngitsut Namminersorlutik Oqartussat qitiusumik allaffeqarfianni inatsisilerituutut atorfinitsinneqartarnerat.

Ilisimatusarfimmi inatsisilerinermik ilinniakkap nutaap 2018-imi aallartinneqarnera ilutigalugu suliffeqarfitsinni siunissami inatsisilerituut kalaallit amerlanerulernissaat neriuutigineqarsinnaanngorsimavoq.

- Kisianni tamatuma suli piviusunngortinneqarpallaannginnerani isumaqarpunga oqalutsit nutserisullu ukiorpassuanngortuni oqaasilerillutik kalaallisut inatsisilerinermut tunngaviliorlutik suliniartarnerat pillugu annertunerusumik nersuinermik takutitsinerulertariaqaraluartugut, Ilisimatusarfimmi ph.d.-liortoq Therese Lind Benhardt oqarpoq.

Taassuma inatsisilerinermi kalaallisut taaguusersuutit qanoq ineriartortinneqartarnersut ph.d.-liornermini sammisarivai. Namminersorlutik Oqartussat nutserisoqarfianni inatsisit qanoq suliarineqartarnersut misissuleruttorpaa. Saniatigullu Oqaasileriffimmi suliniummi 2023-mi aallartinneqartumi qanoq inatsisilerinermut kalaallisut taaguusersuutinik ineriartortitsisoqarnersoq misissulerpaa. Siunertarineqarpoq nunatsinni inatsisilerinermut tunngasutigut assigiinngitsutigut oqaatsit qanoq ineriartortinneqartarnersut erseqqissarneqarnissaat. Ilisimasassat taakku iluaqutaasinnaapput inatsisilerinermi oqaatsinik atuisussanut ineriartortitseqqeqataasussanullu, ass. oqalutsinut nutserisunullu aamma inatsisilerituunut kalaaliusunut.

Therese Københavnimi inunngorpoq piffissap annerpaartaa taakani peroriartorsimalluni, 2013-imilu Nuummut nuuppoq nuuissimalluni. Taanna Namminersorlutik Oqartussat qitiusumik allaffeqarfianni ukiuni arlalinni inatsisilerituutut sulisimavoq, taamaasillunilu suliat ingerlasarnerat paasisimasaqarfigilersimavaa. Kingornatigut Københavns Universitetimi Ilisimatusarfimmilu ilinniarluni oqaasilerinermik ilisimatusaatit aamma kalaallit oqaasii aallussimavai. Allatuulli maluginiartarsimavaa inatsit nunatsinni politikerinit atuutsinneqalersut nunatta avataata inatsisaaninngaaniit, sualummik Danmarkimit, taaguutinik aaneqarsimasuneertarnerat. Taaguutit taakkua kalaallisut taaguutissaannik oqalutsivut nutserisugullu pilersitsisariaqartarput. Suliassaq tamanna ajornakusoortuusinnaavoq. Ilaatigut inatsisini taaguut ataaseq kalaallisut assigiinngitsunik taaguusersuuteqarsinnaasarmat inatsisilerinermi taaguusersuutit paatsuugassaanngitsuunerunissaat Oqaasileriffiup maanna sulissutigaa.

- Oqaasileriffimmili tamatuminnga suliaqarneq nunatta nutserisoqarfiinit taaguusersuutit allattorsimaffiinik aallernikkut tunngaveqarpoq. Suliat taakkua nutserisoqarfinni ukiuni amerlasuuni ingerlanneqarsimapput, Oqaasileriffiullu suliniutaanut nutaamut toqqammavittupajaaq atuuffeqarlutik. Nutserisoqarfinni atorfillit kalaallisut inatsisilerinermi oqaatsinik ineriartortitsinermi nutaamik aqqutissiuisuupput, isumaqarpungalu tamanna saqquminerusariaqaraluartoq, Therese oqarpoq.